Özet
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra Milli Mücadele döneminde olduğu gibi Kürtçü faaliyetlerin tehdidi ile karşı karşıya kalındığı görülmektedir. Bilindiği gibi, bu tehditlerin ilki ve en büyüğü Şeyh Sait İsyanı (13 Şubat–15 Nisan 1925) olmuştur. Musul’u İngiliz mandaterliği altındaki Irak’a bağlamak maksadıyla kışkırtılan ve kısa sürede Bingöl, Muş, Diyarbakır, Tunceli, Elazığ, Ergani, Silvan, Siirt ve Urfa gibi geniş bir alana yayılan isyan hareketi her ne kadar 15 Nisan’da bastırılmışsa da bölgede huzursuzluk dört yıl daha devam etmiştir. Mayıs 1926’da Yusuf Taşo ve çetesinin İran sınırını geçip Beyazıd köylerinden hayvan çalarak Ağrı yaylalarına sığınması Cumhuriyet tarihimizde “Ağrı isyanları” denilen ve 1930’a kadar devam eden bir seri olayların başlamasına sebep olmuştur. 21 Mart 1937 tarihinde de Tunceli-Erzincan yolundaki bir köprünün Haydaran ve Demanan aşiretleri tarafından yakılmasıyla başlayan Dersim isyanı, 1938’e kadar devam etmiştir. Doğu isyanları bütün dünyada büyük ilgi ve merak uyandırmıştır. İsyanların ilgiyle takip edildiği ülkelerden biri de Amerika Birleşik Devletleri’dir. Çalışmamızda Amerikan basınında Doğu isyanlarının nasıl algılandığı ortaya konmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Şeyh Sait İsyanı; Ağrı İsyanları; Dersim İsyanı; Amerikan Basını; Türkiye.
Bu makale 2643 kez okundu