19. Yüzyıl Harezm Tarih Yazıcılığı (Munis, Agehî, Beyanî)

19. Yüzyıl Harezm Tarih Yazıcılığı (Munis, Agehî, Beyanî)

Feridun Tekin

Özet

Bu gün Özbekistan’daki kütüphanelerde Orta Asya Türk tarihine ait bir çok yazma eser mevcuttur. Meşhur Özbek tarihçileri Şir Muhammed Munis, Muhammed Rıza Agehî ve Muhammed Yusuf Beyanî gibi sanatçılar tarafından yazılmış olan tarihî eserler bir çok yönü ile özel bir öneme sahiptirler. Bu tarihçiler birbirlerinin işini devam ettirerek Hive (Harezm) Hanlığı’nda XVII. asrın ikinci yarısından XX. asrın başlarına kadar meydana gelen olayları içine alan “Firdevsü’l-ikbal”, “Riyâzü’d-devle”, “Zübdetü’t-tevârih”, “Câmiü’l-vukuâti’s- sultanî”, “Gülşen-i devlet”, “Şahid-i ikbal”, “Şecere-i Harezmşahî” ve “Harezm Tarihi” gibi eserleri yaratmışlardır.XIX. asır ve XX. asrın başlarında yazılmış olan bu tarihî eserler, Orta Asya Türk tarihini bir çok yönüyle aydınlatacak özelliklere sahiptirler. Bu eserler XVII-XIX asırlarda -özellikle Kongrat sülalesi hükümranlığı devrinden itibaren- meydana gelen olayları çok ayrıntılı bir şekilde ortaya koymaktadır. Bu çalışmada söz konusu eserler, ve yazarları hakkında ayrıntılı bilgiler verilirken, bu devirde Hive Hanlığı’nın siyasi, ekonomik, ve kültürel hayatının bir çok yönü de ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Hive(Harezm) Hanlığı; Munis; Agehî, Beyanî

Bu makale 3747 kez okundu

Tam Metin:

LİSANS

Gazi Akademik Bakış Dergisi’nin içeriği Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ISSN: 1307-9778 E-ISSN: 1309-5137

 

Powered By SOL INVICTUS