Özet
27 Mayıs 1960 askeri müdahalesiyle yönetime el koyan Milli Birlik Komitesi, yeni bir anayasa
hazırlanması için üniversiteden hukukçuları göreve çağırmıştı. Hazırlanan yeni anayasa ile DP’nin
iktidar olduğu dönemde yaşanan siyasi sorunlar, huzursuzluklar, ekonomik ve toplumsal problemlere
çözüm bulmak istenmişti. Referandum ile halkın onayına sunulan anayasanın kabul edilmesi
sivil hayata dönmek için gerekli görülmekteydi. DP’nin siyasi hayatına son verildiği bir ortamda
başlayan referandum faaliyetleri sadece anayasayı destekleyenlerin propagandalarına sahne olmuş gibi
görünse de DP seçmenine hitap etmek için kurulan AP de özellikle Batı Anadolu bölgesinde gizli olarak
anayasaya hayır oyu verilmesi çağrısında bulunmuştu. Milli Birlik Komitesi de halkla görüşmeler
yapmak için kendi üyelerini Anadolu’nun çeşitli şehirlerine göndermiş ve halka eski günlerdeki siyasi
çekişmelerinin bir daha yaşanmaması ve yeni dönemin ihtiyaçları için hazırlanan yeni anayasayı
kabul etmelerini istemişti. Anayasanın getirdikleri konusunda gerek halk arasında gerekse basında
fazla tartışma yaşanmazken, anayasayı hazırlayan kurucu mecliste CHP’nin sayısal üstünlüğe sahip
olması ve CHP’li sözcülerin anayasayı sahiplenen konuşmalar yapmaları, DP tabanının kırmızı oy
vermesine neden olmuştu. Gizli gizli sürmekte olan olumsuz propagandalar ve DP’li seçmenin süreçten
dışlanmış olması gibi nedenlerle referandumda elde edilen sonuç beklenenden farklı olmuş, katılım
yüksek olmasına karşın evet oyları yüzde 70’lere bile ulaşamamıştı. Olumsuz oyların çokluğu DP
tabanının askeri darbeye ve yaşanan sürece bir tepkisi idi. Elde edilen sonucu geleceğe yönelik bir
iktidar ümidi olarak gören AP memnuniyetle karşılarken, Milli Birlik Komitesi ise anayasanın kabul
edilmiş olması yeterli görmüştü. Devletin imkânlarıyla ve üç partinin desteğiyle yürütülen referandum
kampanyasından çıkan sonuç 1957 seçimlerinde alınan oy haritasına benzemekte, adı geçen seçimde
DP’yi desteklemiş olan vilayetlerin anayasaya hayır oyu verdiği anlaşılmaktaydı.
Anahtar Kelimeler:
Bu makale 1950 kez okundu