Özet
Osmanlı yönetimi azınlıklara yönelik başarılı bir idarî tarzı asırlarca sürdürmüştür. Millet sistemi adı
verilen azınlıklara yönelik yönetim anlayışı modern zamanlarda azınlıkları tatmin etmemeye başlamıştır.
Bunda öncelikle gelişen batı medeniyeti ile güçlü büyük devlet çıkarları etkili olmuştur. Batı medeniyeti
insan hakları, kanun önünde eşitlik, bireysellik, özgürlük ve milliyetçilik çizgisinde özgürlükçü
bir gelişmeyi desteklerken, büyük devlet çıkarları güçsüz devletlerin içerisinde bulunduğu her durumu
kendi ekonomik ve politik çıkarları için kullanmıştır. Bunun her ikisi de azınlıkların ayaklanması
için birer ilham ve yardım sağlamıştır. Durumun farkında olan Osmanlılar azınlıkların sadakatini
temin için yeni şartlara göre yönetimlerini değiştirmeye çabalamış ve bu amaçla Tanzimat ve Islahat
Fermanları ile ilk Türk yazılı anayasası Kanun-i Esasî’yi ilan etmişlerdir. Bununla birlikte tarihten
gelen anlayış ve güdülenmeler, yapılan reformların yeterli etkiyi gösterememesi Balkanlardaki ayrışımı
durduramamıştır. İlk özerklikler zamanla genişletilmiş, genişleyen özerklikler büyük devletlerin desteği
ile bağımsızlıklara dönüşmüştür. Bağımsızlığın kazanılması da yetmemiş, yeni bağımsız Balkan milletleri
tek tek veya birlikte hareket ederek, birbirine karşı ve çoğunlukla da Osmanlı Devleti’ne karşı yeni
istekler içerisinde olmuşlardır.
Bu çalışma Balkanlarda Osmanlı idaresi, ayrışma süreci ve azınlık ayaklanmaları üzerinde duracaktır.
Azınlıkların Osmanlı ile ilişkileri, Büyük Devlet politikaları ve Osmanlı idaresinin Balkanlardaki
çıkmazları tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Bu makale 1922 kez okundu