Osmanlı Devleti’nde Zorunlu Askerliğe Direniş: ‘Muînsiz’ Efrad Problemi

Osmanlı Devleti’nde Zorunlu Askerliğe Direniş: ‘Muînsiz’ Efrad Problemi

Rıza ÖZBÖLÜK

Özet

Osmanlı İmparatorluğu’nda 1846 yılında yürürlüğe konulan zorunlu askerlik sistemi, devletin öncelikleri ile toplumun sosyo-ekonomik gerçekleri arasındaki çatışmadan dolayı istenilen düzeyde uygulanamamıştır. Bu mükellefiyetin sınırları içerisine dâhil olmak istemeyen bireyler bilfiil zorunlu askerliğin yasal çerçevesini belirleyen kanun ve mevzuatları kullanarak askerlik hizmetinden kurtulmaya çalışmışlardır. Özellikle kanunda yer alan muafiyet kategorileri bu bağlamda emsalsiz fırsatlar doğurmuştur. Askere gitmek istemeyen ama devletle de herhangi bir çatışmaya girmek istemeyenler kendilerini çeşitli yöntemlerle muafiyet kategorilerine uygun hale getirmişlerdir. Bu bağlamda bireylerin en çok kullandıkları yöntemlerden biri kendilerini muînsiz gibi göstermek ve muafiyet temin etmekti. Bu yöntem yaygın olarak uygulandığı için zorunlu askerlik sistemi içinden çıkılmaz bir hal almış ve muafiyet kategorileri Birinci Dünya Savaşı’ndan hemen önce lağvedilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bu makale 707 kez okundu

Tam Metin:

LİSANS

Gazi Akademik Bakış Dergisi’nin içeriği Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ISSN: 1307-9778 E-ISSN: 1309-5137

 

Powered By SOL INVICTUS